To dikt av Wyslawa Szymborska

Wyslawa Szymborska blei fødd i Krakow i Polen i 1923. Ho bur der framleis. I 1996 vart ho tildelt Nobels litteraturpris. Dikta nedanfor er frå samlinga Her som kom i 2009. Dei er omsett frå svensk av meg.

Tenåring

Eg – ein tenåring?
Om ho stod framføre meg, her og nå,
burde eg då helse på henne som ei av dei næraste,
sjølv om ho for meg er så fjern og framand?

Felle ei tåre, kysse panna hennar
av den eine grunnen
at vi er fødde på same dag?

Så mykje er ulikt mellom oss
at berre beina i kroppen kan vere dei same,
skallens velving, augehola.

Ja, jamvel augo hennar er liksom større,
augevippane lengre, ho er lengre av vokster,
og heile kroppen fint innhylla
i slett og feilfri hud.

Visst har vi felles slektningar og vener,
men i verda hennar er nesten alle i live,
og i mi nesten ingen
frå den felles krinsen.

Så mykje skil oss,
så ulike saker tenkjer vi og seier.
Ho veit så lite,
men gjer det med ei fast tru verdt ei betre sak.

Eg veit så mykje meir,
men slett ikkje så sikkert.

Ho viser meg nokre dikt,
skrivne med ei pynteleg handskrift
som eg ikkje har skrive med på årevis.

Eg les desse dikta, les.
Tja, kanskje eitt kunne vorte til noko
viss vi kutta det ned
og retta det opp her og der.
Resten lovar ikkje bra.
Samtalen køyrer seg fast.
På den vesle klokka hennar er tida uviss og billig.
På mi dyrare, og eksakt.

Til avskil ingen ting, ein upersonleg lått
og inga blanke augo.

Ikkje før ho blir borte
og i hastverken gløymer skjerfet sitt.

Eit skjerf av ekte ull,
med fargerike render,
som mora vår
har strikka til ho.

Eg har det her enno.



Mitt vanskelege liv med minnet

Eg er eit dårleg publikum for minnet mitt.
Ho vil at eg jamt og trutt skal høyre på henne,
og eg vrir meg, strever,
høyrer, høyrer ikkje,
eg går ut, kjem attende, går ut att.
Ho vil bruke all merksemd og tid på tiltalen.
Då eg søv gjer ho det lett som ingen ting.
Om dagen går det i rykk og napp, og det likar ho ikkje.

Ho stikk ivrig til meg gamle brev og bilete,
tek opp viktige og uviktige hendingar,
leier auget til augeblink eg har blunda for,
ho buset dei med mine avlidne.

I forteljingane hennar er eg alltid yngre.
Det er fint, kvifor heile same tema?
Kvar spegel har for meg sine eigne helsingar.

Ho blir arg når eg drar på akslene.
Med hemnlyst drar ho fram nederlaga mine,
som har vore vanskelege, men seinare lette å gløyme.
Ho ser meg i augo, ventar på kva eg vil seie.
Trøyster til slutt: det kunne vore verre.

Ho vil at eg skal leve berre for og med henne.
Aller helst i eit mørkt og lukka rom,
men i mine planar skin framleis ei nåtidig sol,
på dei aktuelle skyene, langs dei vegane eg går.

Iblant får eg nok av selskapet hennar.
Eg foreslår at vi går kvar vår veg. Frå no, ein gong for alle.
Då ler ho sin medkjenslelått,
for ho veit at den avgjersla ville ramt sjølv meg.